استالکینگ (stalking) چیست؟ از تعقیب و گریز سایبری بدانید!
همهچیز دربارۀ تعقیب و آزار اینترنتی یا همان استالکینگ stalking به زبان ساده!
استالکینگ stalking دیگر یک اصطلاح مبهم در فیلمها نیست؛ همین لحظه ممکن است در گوشی یا لپتاپ شما درحال وقوع باشد. تصور کنید شخصی ناشناس هربار که آنلاین میشوید ردتان را میگیرد، موقعیت مکانی و تصاویر شخصی یا خانوادگی شما را ذخیره میکند و حتی برای دوستانتان پیام میفرستد. قانون این رفتار را جرم میداند، ولی بسیاری از متهمان و شاکیان تا وقتی دیر نشده اقدام نمیکنند!
یک اشتباه در پاسخگویی یا نادیده گرفتن پیام پلیس فتا میتواند زندگی و اعتبارتان را نابود کند. اگر فکر میکنید قربانی یا متهم استالکینگ stalking هستید، همین حالا بدون اتلاف وقت با گروه وکیل سایبری تماس بگیرید و فرم مشاورۀ آنلاین را پر کنید. خطاهای حقوقی در این مرحله جبرانناپذیر است: ثبت درخواست مشاوره تخصصی
استالکینگ stalking چیست؟
در سادهترین تعریف، استالکینگ stalking عبارت است از هرگونه تعقیب، تماس یا نظارت مداوم و ناخواسته که احساس ناامنی، ترس یا مزاحمت جدی ایجاد کند. در بستر دیجیتال، این مفهوم فراتر از مزاحمت تلفنی یا پیامکهای مکرر است و طیفی از رفتارهای دیجیتال مانند رصد GPS، هک شبکۀ مجازی یا ارسال مداوم پیام از حسابهای ناشناس را دربر میگیرد.
همچنین بخوانید: آنچه باید دربارۀ سایبربولینگ بدانید!
از دیدگاه روانشناسی جرم، استالکر معمولاً فردی است که میان ذهنیت مالکیتطلبی و نیاز به کنترل گیر افتاده است. فضای آنلاین این امکان را فراهم میکند که او بدون حضور فیزیکی، همواره قربانی را در تیررس داشته باشد. همین نامرئی بودن احتمال ارتکاب را بالا میبرد و جمعآوری ادلۀ اثباتی را بسیار مهم و حیاتی میسازد.
قانونگذار ایرانی، هرچند واژۀ استالکینگ stalking را در نص صریح قوانین بهکار نبرده، اما با ترکیب مقررات و قوانین مرتبط مجازات اسلامی و قانون جرایم رایانهای، بستر تعقیب و آزار سایبری را پوشش داده است. بنابراین این رفتار نهتنها غیراخلاقی بلکه مجرمانه است.
انواع استالکینگ stalking سایبری
رفتارهای استالکینگ stalking سایبری میتواند آشکار یا پنهان باشد. شکل آشکار شامل ارسال پیاپی پیام در واتساپ یا دایرکت اینستاگرام با محتواهای تهدیدآمیز یا عاشقانه است. در مقابل، نوع پنهان با دسترسی غیرمجاز به اکانتها یا استفاده از بدافزارهای ردیاب برای رصد موقعیت کاربر صورت میگیرد.
جعل هویت از دیگر روشهای استالکینگ stalking است؛ استالکر با ساخت پروفایل مشابه دوست یا همکار شما، اطلاعات خصوصیتان را استخراج میکند. همچنین استفاده از بات برای پایش کلمات کلیدی در توییتر و ردگیری فعالیتهای آنلاین قربانی، شیوهای نسبتاً جدید محسوب میشود.
حتماً بخوانید: وکیل مزاحمت تلفنی | مشاوره تخصصی و دفاع قوی برای متهمان و شاکیان
استالکینگ تلفیقی نیز قابل توجه است؛ مهاجم همزمان از ابزار فیزیکی مانند تعقیب در مسیر دانشگاه و روشهای دیجیتال بهره میبرد. این همپوشانی ریسک خشونت فیزیکی را افزایش میدهد و لزوم مداخلۀ فوری پلیس و وکیل سایبری را دوچندان میکند.
آیا استالکینگ stalking جرم است؟ مبانی قانونی در ایران
هرچند اصطلاح استالکینگ stalking در متون رسمی فارسی نایاب است، ولی ماهیت آن زیرمجموعۀ جرایم حریم شخصی و حریم خصوصی شناخته میشود. ماده ۱۷ قانون جرایم رایانهای، دسترسی غیرمجاز به دادههای شخصی را جرم میداند و مجازات حبس تا دو سال یا جزای نقدی پیشبینی کرده است.
بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، هرکس دیگری را به هر نحوی تهدید به ضرر جانی یا مالی کند، به تحمل 74 ضربه شلاق یا 1 ماه تا 1 سال حبس محکوم میشود. بسیاری از پیامهای تهدیدآمیز استالکینگ stalking دقیقاً ذیل همین ماده قرار میگیرند.
همچنین اگر استالکر اقدام به انتشار تصاویر مستهجن واقعی یا جعلی کند، ماده ۱۴ قانون جرایم رایانهای ورود میکند که برای افشای این تصاویر از 91 روز تا 2 سال حبس تعیین کرده است. بنابراین فضای قانونی برای حمایت از قربانی و تعقیب متهم فراهم است!
راههای اثبات استالکینگ stalking در دادگاه
در پروندههای استالکینگ stalking، نخستین گام جمعآوری ادلۀ دیجیتال است. اسکرینشات و ترجیحاً اسکرینرکورد پیام تهدیدی، گزارش لاگ ورود به حساب و فایلهای بدافزار نقش مهمی در قانع کردن دادگاه دارند.
پلیس فتا میتواند با دستور قضایی، آدرس IP مرتبط با حساب استالکر را استخراج و با استعلام از شرکتهای اینترنتی هویت کاربر را احراز کند. این گزارش رسمی، جایگاه ادله را تقویت میکند.
کارشناسی موبایل یا لپتاپ نیز روش رایجی است. متخصصان، زمانبندی فعالیت بدافزار و مسیر انتقال دادهها را نشان میدهند. به همین دلیل، گروه وکیل سایبری با همکاری کارشناسان رسمی دادگستری بسته اثبات استالکینگ stalking را برای موکلان تهیه میکند و در اختیار دادگاه میگذارد.
آیا میتوان از اتهام استالکینگ تبرئه شد؟ (ویژه متهمان)
استالکینگ stalking جرمی با عناصر ذهنی خاص است؛ دادستان باید ثابت کند رفتار متهم عمدی و با قصد ایجاد ترس انجام شده است. اگر شما متهم هستید اما پیامهایتان صرفاً شوخی یا غیرجدی و دوستانه بوده، امکان دفاع وجود دارد.
حتماً بخوانید: اتهام مزاحمت اینترنتی در فضای مجازی: وکیل دفاع از متهمان
گروه وکیل سایبری با مدیریت علیرضا طباطبایی هاشمی طی جلسات آنلاین، استراتژی دفاعی متهمان استالکینگ stalking را تدوین میکند؛ مانند ارائۀ سوابق چت کامل بهجای اسکرینشات گزینشی یا اثبات اینکه بدافزار کشفشده در گوشی قربانی متعلق به شخص ثالث بوده است.
گاه میتوان با جلب رضایت شاکی و بهرهگیری از نهادهای میانجیگری، پرونده را پیش از صدور رأی قطعی مختومه کرد. بدون وکیل متخصص، بسیاری از متهمان دچار تناقضگویی میشوند و ناخواسته ادلۀ علیه خود میسازند. منتظر احضاریه نمانید؛ همین امروز فرم مشاورۀ غیرحضوری گروه وکیل سایبری را پر کنید: فرم درخواست مشاوره
چرا باید در پروندههای استالکینگ با وکیل سایبری مشورت کنید؟
پروندههای استالکینگ stalking ترکیبی از فناوری و حقوق کلاسیک هستند. وکیل عادی شاید با نحوۀ استخراج لاگهای سرور یا تحلیل متاداده آشنا نباشد، درحالیکه گروه وکیل سایبری با تیم مشترک حقوقدان و کارشناس امنیت شبکه مسیر موفقیت را هموار میکند.
تنها با پر کردن فرم مشاورۀ آنلاین میتوانید در کمتر از چند دقیقه یک وقت مشاورۀ تلفنی یا اینترنتی با علیرضا طباطبایی هاشمی تنظیم کنید. این قدم ساده برای متهمان و شاکیان استالکینگ stalking اغلب تفاوت میان محکومیت و تبرئه است!
جمعبندی و توصیۀ نهایی!
استالکینگ stalking دیگر یک تهدید دور از ذهن نیست؛ هر پیام ناشناس میتواند آغاز زنجیرهای از تعقیب و آزار باشد. قانون ایران، چه برای قربانی و چه برای متهم، قواعد روشنی وضع کرده اما استفاده از این قواعد تخصص میطلبد.
همچنین بخوانید: بهترین وکیل شکایت از مزاحم تلفنی و پیامکی!
اگر احساس میکنید در معرض اتهام یا آسیب ناشی از استالکینگ stalking هستید، همین لحظه وارد صفحۀ مشاورۀ گروه وکیل سایبری شوید، فرم مشاورۀ تلفنی یا آنلاین را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم! یک تماس بهموقع میتواند آیندۀ شما را نجات دهد!
