تبلیغات در شبکههای اجتماعی و مقررات آن
تبلیغات در شبکههای اجتماعی میتواند فرصتهای زیادی ایجاد کند، اما عدم رعایت قوانین آن خطرات و پیامدهای جدی دارد.

انجام انواع مختلف تبلیغات در شبکههای اجتماعی به یکی از مهمترین ابزارهای بازاریابی در دنیای دیجیتال تبدیل شده است. کسبوکارها، برندها و حتی افراد تأثیرگذاری مثل اینفلوئنسرها از این روش برای جذب مخاطبان و مشتریان بیشتر استفاده میکنند.
اما آیا میدانید که این تبلیغات باید مطابق با قوانین و مقررات خاصی انجام شود؟! نادیده گرفتن قوانین تبلیغات در فضای مجازی میتواند منجر به جریمههای مالی، مسدود شدن صفحات اجتماعی و حتی مسئولیتهای حقوقی شود.
برخی بدون آگاهی از این قوانین اقدام به انتشار تبلیغات میکنند و در نهایت با پیامدهای ناگواری روبهرو میشوند. در این مقاله به بررسی 10 نکتۀ کلیدی دربارۀ تبلیغات در شبکههای اجتماعی و مقررات حاکم بر آن میپردازیم تا از وقوع خطرات حقوقی پیشگیری کنید و تبلیغات خود را مطابق با قانون انجام دهید.

تعریف تبلیغات در شبکههای اجتماعی
تبلیغات در شبکههای اجتماعی شامل هرگونه محتوای تبلیغاتی است که در پلتفرمهایی مانند اینستاگرام، تلگرام، توییتر، فیسبوک، یوتیوب و دیگر شبکههای اجتماعی منتشر میشود. این تبلیغات میتوانند بهصورت پستهای اسپانسری، تبلیغات بنری، همکاری با اینفلوئنسرها و… باشند.
همچنین بخوانید: چالشهای حقوقی در تبلیغات آنلاین
در مقایسه با تبلیغات روزمرۀ تلویزیون و روزنامهها، تبلیغات در شبکههای اجتماعی ویژگیهای منحصربهفردی دارد. این نوع تبلیغات امکان هدفگذاری دقیق مخاطبان را فراهم میکند و قابلیت تعامل و بازخورد مستقیم را در اختیار تبلیغدهندگان قرار میدهد. همچنین تبلیغات دیجیتال قابلیت تجزیهوتحلیل دقیق عملکرد را دارد که در تبلیغات معمولی امکانپذیر نیست.
مقررات کلی تبلیغات در شبکههای اجتماعی
در نظام حقوقی ایران، تبلیغات در فضای مجازی تابع مقررات متعددی است. قانون تجارت الکترونیک، قانون جرایم رایانهای و قوانین مربوط به حمایت از حقوق مصرفکنندگان، چهارچوبهای مشخصی را برای تبلیغات در شبکههای اجتماعی تعیین کردهاند. برخی از این قوانین به شفافیت در تبلیغات، عدم فریب کاربران و رعایت حقوق مصرفکنندگان اشاره دارند. در سطح بینالمللی نیز قوانین مشخصی برای تبلیغات دیجیتال وجود دارد.
ممنوعیتها و محدودیتهای تبلیغاتی
برخی تبلیغات در شبکههای اجتماعی ممنوع هستند و انتشار آنها ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد. از جملۀ این تبلیغات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تبلیغات گمراهکننده که اطلاعات نادرست یا فریبنده ارائه میکنند.
- تبلیغ محصولات و خدمات غیرقانونی مانند فروش داروهای غیرمجاز، قمار و شرطبندی آنلاین.
- تبلیغات ناقض حریم خصوصی که اطلاعات شخصی کاربران را بدون رضایت آنها منتشر میکنند.
- تبلیغاتی که موجب تشویش اذهان عمومی میشوند یا برخلاف ارزشهای اخلاقی و فرهنگی جامعه هستند.
بر اساس قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان، هر تبلیغی که سبب گمراهی کاربران شود میتواند مورد پیگرد قانونی قرار گیرد. در مادۀ ۷ این قاتنون آمده است: «تبلیغات خلاف واقع و ارائۀ اطلاعات نادرست که موجب فریب یا اشتباه مصرفکننده از جمله از طریق وسایل ارتباط جمعی، رسانههای گروهی و برگههای تبلیغاتی شود، ممنوع میباشد.» بنابراین، تبلیغدهندگان باید از محتوای تبلیغاتی خود اطمینان حاصل کنند تا از اتهام ارتکاب جرایم تبلیغاتی مصون بمانند.

مسئولیتهای حقوقی تبلیغدهندگان
افرادی که در فضای مجازی تبلیغ میکنند، چه کسبوکارهای بزرگ و چه افراد حقیقی، در قبال محتوای تبلیغات خود مسئولیت دارند. در صورتی که تبلیغ شامل اطلاعات نادرست باشد، شخص تبلیغدهنده ممکن است تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.
مسئولیت حقوقی تبلیغدهندگان تبلیغات در شبکههای اجتماعی شامل موارد زیر است:
- صحت اطلاعات تبلیغشده را تضمین کنند.
- تبلیغات را مطابق با قوانین مربوطه انجام دهند.
- از انتشار تبلیغات غیرقانونی یا غیرمجاز خودداری کنند.
- در صورت همکاری با اینفلوئنسرها، از رعایت مقررات مربوط به تبلیغات اینفلوئنسری اطمینان حاصل کنند.
حقوق مصرفکنندگان در برابر تبلیغات
مصرفکنندگان حق دارند در برابر تبلیغات نادرست و گمراهکننده از حمایتهای قانونی برخوردار باشند. بر اساس قوانین حمایت از حقوق مصرفکنندگان، افراد میتوانند در صورت مشاهدۀ تبلیغات فریبکارانه، به مراجع ذیصلاح شکایت کنند.
حقوق کاربران در برابر تبلیغات شامل موارد زیر است:
- دریافت اطلاعات صحیح و شفاف دربارۀ محصول یا خدمات تبلیغشده.
- جلوگیری از افشای اطلاعات شخصی آنها بدون رضایت.
- امکان شکایت از تبلیغات متقلبانه یا غیرمجاز.
تبلیغات اینفلوئنسری و مقررات آن
یکی از رایجترین روشهای تبلیغات در شبکههای اجتماعی، همکاری با اینفلوئنسرها است. این افراد که دارای دنبالکنندگان زیادی هستند، از اعتبار خود برای تبلیغ محصولات و خدمات استفاده میکنند.
همچنین بخوانید: بررسی جرم سایبری سوءاستفاده از هویت افراد مشهور
با این حال، تبلیغات اینفلوئنسری نیز تابع مقررات خاصی است. برخی از مهمترین قوانین شامل موارد زیر هستند:
- اینفلوئنسرها باید تبلیغات را بهصورت واضح و شفاف بهعنوان «تبلیغ» مشخص کنند.
- ارائۀ اطلاعات نادرست یا گمراهکننده در تبلیغات ممنوع است.
- تبلیغات باید با قوانین مربوط به حمایت از حقوق مصرفکنندگان همخوانی داشته باشد.
چگونه تبلیغات قانونی و ایمن داشته باشیم؟
برای انجام قانونی تبلیغات در شبکههای اجتماعی، رعایت چند نکته ضروری است:
- قبل از انتشار تبلیغات، قوانین مربوط به تبلیغات دیجیتال را مطالعه کنید.
- از تبلیغ محصولات و خدمات غیرمجاز خودداری کنید.
- شفافیت را در تبلیغات رعایت کنید و از اطلاعات فریبنده استفاده نکنید.
- در صورت همکاری با اینفلوئنسرها، از رعایت مقررات تبلیغات اینفلوئنسری اطمینان حاصل کنید.
- برای اطمینان از قانونی بودن تبلیغات خود، با مشاوران حقوقی متخصص مشورت کنید.

توصیۀ نهایی: با وکیل سایبری مشورت کنید!
تبلیغات در شبکههای اجتماعی فرصتی عالی برای رشد کسبوکارها و برندها است، اما رعایت قوانین و مقررات آن امری ضروری محسوب میشود. نادیده گرفتن این مقررات میتواند منجر به مشکلات حقوقی و جریمههای سنگین شود. بنابراین، توصیه میشود قبل از انتشار تبلیغات، از تمامی قوانین آگاهی داشته باشید و در صورت نیاز، از متخصصان حقوقی مشورت بگیرید.
اگر در تبلیغات فضای مجازی فعالیت میکنید و نمیدانید که تبلیغات شما مطابق با قوانین است یا خیر، وقت را از دست ندهید. همین حالا با وکیل سایبری مشورت کنید تا از عواقب حقوقی جلوگیری کنید و تبلیغات خود را بهصورت قانونی و ایمن انجام دهید: درخواست مشاورۀ تلفنی
با رشد روزافزون تبلیغات دیجیتال، چالشهای حقوقی متعددی نیز در این زمینه به وجود آمده است. یکی از این چالشها، عدم شفافیت در تبلیغات است. بسیاری از کسبوکارها و اینفلوئنسرها تبلیغاتی را منتشر میکنند که بهعنوان «تبلیغ» مشخص نشده است. این موضوع میتواند کاربران را دچار سردرگمی کند و از اعتمادشان بکاهد.
چالش دیگر مربوط به حفاظت از دادههای کاربران است. تبلیغات هدفمند در شبکههای اجتماعی معمولاً بر اساس اطلاعات شخصی کاربران نمایش داده میشود. در بسیاری از کشورها، قوانین سختگیرانهای مانند GDPR در اتحادیۀ اروپا برای حفاظت از دادههای کاربران تصویب شده است. در ایران نیز قوانین مرتبط با حریم خصوصی و حمایت از اطلاعات شخصی کاربران در حال توسعه هستند، اما همچنان چالشهایی در این زمینه وجود دارد.
خوب است بخوانید: اتهام تبلیغ علیه نظام در فضای مجازی: آیا دفاع ممکن است؟
یکی دیگر از مشکلات رایج، تبلیغات اغراقآمیز و نادرست است. برخی از تبلیغکنندگان با استفاده از ادعاهای غیرواقعی، مصرفکنندگان را به خرید محصولات یا استفاده از خدماتی ترغیب و تشویق میکنند که کیفیت یا ویژگیهای معرفیشده و وعدهدادهشده را ندارند. این نوع تبلیغات میتواند منجر به تخلفات حقوقی و شکایات کاربران شود.
برای مقابله با این چالشها، لازم است پلتفرمهای شبکههای اجتماعی، قوانین خود را در زمینۀ تبلیغات شفافتر کنند و نهادهای نظارتی نیز بر اجرای این قوانین نظارت دقیقتری داشته باشند. همچنین، تبلیغدهندگان باید با آگاهی کامل از قوانین و مقررات، از روشهای قانونی و اخلاقی برای تبلیغات در فضای مجازی استفاده کنند تا از مشکلات حقوقی و جریمههای احتمالی جلوگیری کنند.
آیا مطمئن هستید که تبلیغات شما مطابق با قوانین است؟ بسیاری از افراد بدون آگاهی از مقررات تبلیغات دیجیتال اقدام به تبلیغ میکنند و در نهایت دچار مشکلات حقوقی میشوند. برای جلوگیری از این مشکلات، میتوانید با گروه تخصصی وکیل سایبری با مدیریت علیرضا طباطبایی هاشمی مشورت کنید تا راهنماییهای لازم را دریافت کنید: درخواست مشاورۀ تلفنی