مفاد قانون تجارت الکترونیک پیرامون حقوق مصرف کنندگان
مفاد قانون تجارت الکترونیک پیرامون حقوق مصرف کنندگان
مفاد قانون تجارت الکترونیک پیرامون حقوق مصرف کنندگان-قانون تجارت الکترونیک مشتمل بر ۸۱ ماده و ۷ تبصره، مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و در بر گیرنده قواعدی در رابطه با مبادلات آسان و ایمنی اطلاعات در فضای اینترنت می باشد. ما در این مبحث قسمتهایی از این قانون به همراه مجازات های مقرر را که مرتبط با حقوق مصرف کننده و با موضوعات حمایت انحصاری در بستر مبادلات الکترونیکی و حفاظت از داده پیام در بستر مبادلات الکترونیکی می باشد را مورد بررسی قرار می دهیم.
مبحث اول : حمایت انحصاری در بستر مبادلات الکترونیکی :
فصل اول :
مواد قانونی ۳۳ تا ۴۹ مربوط به حمایت از مصرف کننده:
ماده ۳۳- فروشندگان کالا و ارائه دهندگان خدمات بایستی اطلاعات موثر در تصمیم گیری مصرف کنندگان جهت خرید و یا قبول شرایط را از زمان مناسبی قبل از عقد در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. حداقل اطلاعات لازم، شامل موارد زیر می باشد.
الف – مشخصات فنی و ویژگیهای کاربردی کالا و یا خدمات .
ب – هویت تامین کننده، نام تجاری که تحت آن نام به فعالیت مشغول می باشد و نشانی وی .
ج – آدرس پست الکترونیکی، شماره تلفن و یا هر روشی که مشتری در صورت نیاز بایستی از آن طریق با فروشنده ارتباط برقرار کند .
د – کلیه هزینه هایی که برای خرید کالا بر عهده مشتری خواهد بود ( از جمله قیمت کالا و یا خدمات، میزان مالیات، هزینه حمل، هزینه تماس )
ه – مدت زمانی که پیشنهاد ارائه شده معتبر می باشد.
و – شرایط و فرآیند عقد از جمله ترتیب و نحوه پرداخت، تحویل و یا اجرا، فسخ، ارجاع خدمات پس از فروش .
جریمه متخلفین از ماده ۳۳
ماده ۶۹- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۴- تامین کننده باید به طور جداگانه ضمن تائید اطلاعات مقدماتی، اطلاعات زیر را ارسال نماید:
الف – آدرس محل تجاری یا کاری تأمین کننده برای شکایت احتمالی
ب – اطلاعات راجع به ضمانت و پشتیبانی پس از فروش
ج – شرایط و فراگرد فسخ معامله به موجب مواد (۳۷) و (۳۸) این قانون
د – شرایط فسخ در قراردادهای انجام خدمات
جریمه متخلفین از ماده ۳۴
ماده ۶۹- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۵- اطلاعات اعلامی و تأییدیه اطلاعات اعلامی به مصرف کننده باید در واسطی با دوام، روشن و صریح بوده و در زمان مناسب و با وسایل مناسب ارتباطی در مدت معین و براساس لزوم حسن نیت در معاملات و از جمله ضرورت رعایت افراد ناتوان و کودکان ارائه شود.
تعریف واسط با دوام: وسایلی که بتوان داده پیام را برروی آن ذخیره کرد مانند فلاپی دیسک، دیسک سخت، دیسک فشرده و یا پست الکترونیکی شخصی .
جریمه متخلفین از ماده ۳۵
ماده ۶۹- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۶- درصورت استفاده از ارتباط صوتی، هویت تأمین کننده و قصد وی از ایجاد تماس با مصرف کننده باید به طور روشن و صریح در شروع هر مکالمه بیان شود.
جریمه متخلفین از ماده ۳۶
ماده ۶۹- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۷- در هر معامله از راه دور مصرف کننده باید حداقل هفت روز کاری، وقتبرای انصراف (حق انصراف) از قبول خود بدون تحمل جریمه و یا ارائه دلیل داشته باشد. تنها هزینه تحمیلی بر مصرف کننده هزینه باز پس فرستادن کالا خواهد بود.
جریمه متخلفین از ماده ۳۷
تامین کننده متخلف این قانون به مجازات پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۳۸- شروع اعمال حق انصراف به ترتیب زیر خواهد بود.
الف – درصورت فروش کالا، از تاریخ تسلیم کالا به مصرف کننده و در صورت فروش خدمات، از روز انعقاد.
ب – در هر حال آغاز اعمال حق انصراف مصرف کننده پس از ارائه اطلاعاتی خواهد بود که تأمین کننده طبق مواد (۳۳) و (۳۴) این قانون موظف به ارائه آن است.
ج – به محض استفاده مصرف کننده از حق انصراف، تأمین کننده مکلف است بدون مطالبه هیچ گونه وجهی عین مبلغ دریافتی را در اسرع وقت به مصرف کننده مسترد نماید.
د – حق انصراف مصرف کننده در مواردی که شرایط خاصی بر نوع کالا و خدمات حاکم است اجرا نخواهد شد. موارد آن به موجب آئین نامهای است که در ماده (۷۹) این قانون خواهد آمد.
ماده ۳۹ – درصورتی که تأمین کننده در حین معامله به دلیل عدم موجودی کالا و یا عدم امکان اجرای خدمات، نتواند تعهدات خود را انجام دهد، باید مبلغ دریافتی را فوراً به مخاطب برگرداند، مگر در بیع کلی و تعهداتی که برای همیشه وفای به تعهد غیر ممکن نباشد و مخاطب آماده صبر کردن تا امکان تحویل کالا و یا ایفای تعهد باشد. درصورتی که معلوم شود تأمین کننده از ابتدا عدم امکان ایفای تعهد خود را میدانسته، علاوه بر لزوم استرداد مبلغ دریافتی، به حداکثر مجازات مقرر در این قانون نیز محکوم خواهد شد.
جریمه متخلفین از ماده ۳۹
ماده ۷۰- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۴۰ – تأمین کننده میتواند کالا یا خدمات مشابه آنچه را که به مصرف کننده وعده کرده تحویل یا ارائه نماید مشروط بر آن که قبل از معامله یا در حین انجام معامله آن را اعلام کرده باشد.
ماده ۴۱ – در صورتی که تأمین کننده، کالا یا خدمات دیگری غیر از موضوع معامله یا تعهد را برای مخاطب ارسال نماید، کالا و یا خدمات ارجاع داده میشود و هزینه ارجاع به عهده تأمین کننده است. کالا یا خدمات ارسالی مذکور چنانچه به عنوان یک معامله یا تعهد دیگر از سوی تأمین کننده مورد ایجاب قرار گیرد، مخاطب میتواند آن را قبول کند.
ماده ۴۲ – حمایتهای این فصل در موارد زیر اجرا نخواهد شد . (استثناء قانون تجارت الکترونیکی در حمایت از مصرف کنندگان )
الف – خدمات مالی که فهرست آن به موجب آئیننامهای است که در ماده (۷۹) این قانون خواهد آمد.
ب – معاملات راجع به فروش اموال غیرمنقول و یا حقوق مالکیت ناشی از اموال غیرمنقول به جز اجاره.
ج – خرید از ماشینهای فروش مستقیم کالا و خدمات.
د – معاملاتی که با استفاده از تلفن عمومی (همگانی) انجام میشود.
هـ – معاملات راجع به حراجیها.
ماده ۴۳ – تأمین کننده نباید سکوت مصرف کننده را حمل بر رضایت وی کند.
ماده ۴۴ – در موارد اختلاف و یا تردید مراجع قضائی رسیدگی خواهند کرد.
ماده ۴۵ – اجرای حقوق مصرف کننده به موجب این قانون نباید براساس سایرقوانین که حمایت ضعیفتری اعمال میکنند متوقف شود.
ماده ۴۶ – استفاده از شروط قراردادی خلاف مقررات این فصل و همچنین اعمالشروط غیرمنصفانه به ضرر مصرفکننده، مؤثر نیست.
ماده ۴۷ – در معاملات از راه دور آن بخش از موضوع معامله که به روشی غیر ازوسائل ارتباط از راه دور انجام میشود مشمول مقررات این قانون نخواهد بود.(استثناءقانون تجارت الکترونیکی در حمایت از مصرف کنندگان )
ماده ۴۸ – سازمانهای قانونی و مدنی حمایت از حقوق مصرف کننده میتوانند به عنوان شاکی اقامه دعوی نمایند. ترتیب آن به موجب آئیننامهای خواهد بود که به پیشنهاد وزارت بازرگانی و تصویب هیأت وزیران میباشد.
ماده ۴۹ – حقوق مصرف کننده در زمان استفاده از وسایل پرداخت الکترونیکی به موجب قوانین و مقرراتی است که توسط مراجع قانونی ذیربط تصویب شده و یا خواهد شد.
فصل دوم :
مواد قانونی ۵۰ تا ۵۷ مربوط به قواعد تبلیغ:
ماده ۵۰- تأمین کنندگان در تبلیغ کالا و خدمات خود نباید مرتکب فعل یا ترک فعلی شوند که سبب مشتبه شدن و یا فریب مخاطب از حیث کمیت و کیفیت شود.
جریمه متخلفین از ماده ۵۰
ماده ۷۰- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۱-تأمین کنندگانی که برای فروش کالا و خدمات خود تبلیغ میکنند نباید سلامتی افراد را به خطر اندازند.
جریمه متخلفین از ماده ۵۱
تامین کننده متخلف این قانون به مجازات یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰)ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۲- تأمین کننده باید به نحوی تبلیغ کند که مصرف کننده به طور دقیق،صحیح و روشن اطلاعات مربوط به کالا و خدمات را درک کند.
جریمه متخلفین از ماده ۵۲
ماده ۷۰- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۳- درتبلیغات و بازاریابی باید هویت شخص یا بنگاهی که تبلیغات به نفع اوست روشن و صریح باشد.
جریمه متخلفین از ماده ۵۳
ماده ۷۰- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰)ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰)ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۴- تأمین کنندگان نباید از خصوصیات ویژه معاملات به روش الکترونیکی جهت مخفی نمودن حقایق مربوط به هویت یا محل کسب خود سوءاستفاده کنند.
جریمه متخلفین از ماده ۵۴
ماده ۷۰- تامین کننده متخلف این قانون به مجازات از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰)ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰)ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۵-تأمین کنندگان باید تمهیداتی را برای مصرف کنندگان در نظر بگیرند تا آنان راجع به دریافت تبلیغات به نشانی پستی و یا پست الکترونیکی خود تصمیم بگیرند.
جریمه متخلفین از ماده ۵۵
تامین کننده متخلف این قانون به مجازات بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰)ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۵۶-تأمین کنندگان در تبلیغات باید مطابق با رویه حرفهای عمل نمایند.ضوابط آن به موجب آئیننامهای است که در ماده (۷۹) قانون تجارت الکترونیک خواهد آمد.
ماده ۵۷- تبلیغ و بازاریابی برای کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی به موجبآئیننامهای است که در ماده (۷۹) قانون تجارت الکترونیک خواهد آمد.
مبحث دوم حفاظت از داده پیام در بستر مبادلات الکترونیکی
فصل سوم جزء مبحث دوم ماده قانونی ۶۶مربوط به حمایت از علائم تجاری :
ماده ۶۶ – به منظور حمایت از حقوق مصرفکنندگان و تشویق رقابتهای مشروع در بستر مبادلات الکترونیکی استفاده از علائم تجاری به صورت نام دامنه(Domain Name) و یا هرنوع نمایش بر خط (Online) علائم تجاری که موجب فریب یا مشتبه شدن طرف به اصالت کالا و خدمات شود ممنوع و متخلف به مجازات مقرر در این قانون خواهد رسید.
جریمه متخلفین از ماده ۶۶
ماده ۷۶-متخلفان از این ماده به یک تا سه سال حبس و جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰)ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰)ریال محکوم خواهند شد.
منبع: وبسایت ایران هشدار (www.iranhoshdar.ir)