دعاوی دامنه اینترنتی

دعاوی نام دامنه اینترنتی یک دعوای مدرن محسوب می گردد. این دعوا با توسعه وب و رونق کسب و کارهای اینترنتی مطرح شده است. باید دانست یکی از موضوعات مهم و پایه در بدو فعالیت های تحت برند خاص در اینترنت، موضوع ثبت “نام دامنه” در نزد مرجع ذیصلاح است. در ایران این مرجع “ایرنیک” یا در شکل مخفف لاتین آن (IRNIC) است. مدیریت جهانی نام دامنه ها نیز از طریق سازمان “آیکان” و در شکل مخفف لاتین آن (ICCAN) انجام می پذیرد.

دعاوی و اختلافات نام دامنه یک دعوای کاملاً حرفه ای و تخصصی است. بخشی از فرایند کار از طریق دو مرجع مذکور انجام می پذیرد. بخشی نیز در صلاحیت دادگاه است که در صورت لزوم دعوا در دادگاه مطرح و رأی لازم صادر خواهد شد.

روال کار مراجع قانونی ثبت نام دامنه

مراجع ثبت نام دامنه از همان ابتدای ثبت دامنه شیوه نامه ای را در برابر متقاضی قرار می دهند. متقاضیان ثبت دامنه در ابتدای ثبت نام دامنه در زمان ثبت نام، آن را مشاهده و به عنوان پیش شرط ثبت نام دامنه باید آن را بپذیرند. این شیوه نامه برای مرجعیت حل اختلاف است و متقاضی از همان آغاز اقدامات قانونی و اداری آن را مورد پذیرش قرار می دهد. همین امر در آینده و در دعاوی مربوط به نام دامنه مورد استناد قانونی قرار می گیرد.

مراجع اداری و قضایی حل اختلاف نام دامنه

اما چگونه دعاوی دامنه اینترنتی مطرح و رسیدگی می شوند؟ در پاسخ باید گفت دو مرجعی که در بالا نام آنها برده شد این دعاوی را رسیدگی می کنند. دعاوی داخلی توسط ایرنیک  و دعاوی خارجی توسط آیکان رسیدگی می شود. ضمن اینکه صلاحیت دعوای حقوقی با مراجع قضایی می باشد.

محدوده صلاحیت مرجع داخلی (ایرنیک)

در داخل کشور هر گاه اختلافات مربوط به نام دامنه با پسوند (ir) باشد، مرجع داوری همان ایرنیک است. این مرجع پس از رسیدگی به موضوع می تواند نام دامنه متخلف را ابطال نماید. ایرنیک هیچ اقدام حقوقی دیگری نمی تواند انجام دهد. اگر متقاضی رسیدگی به دعوا درخواست خسارت نماید این درخواست باید نزد مراجع قضایی مطرح شود. البته متقاضی می تواند از طریق آیکان هم درخواست رسیدگی بدهد. منتهی آیکان بعد از رسیدگی غیر حضوری، نتیجه تصمیم خود مثلاً ابطال نام دامنه را برای اجرای رای به ایرنیک ارسال می کند. ایرنیک نیز بعد از ده روز از زمان دریافت رای، موظف به اجرای آن خواهد بود.

محدوده صلاحیت مرجع خارجی(آیکان)

اگر نام دامنه، پسوندهای دیگر از جمله (com) باشد، موضوع صرفاً در صلاحیت آیکان خواهد بود. و ایرنیک در این زمینه دخالتی نخواهد کرد. بنابراین اگر فردی در مورد نام دامنه خود با پسوند com با فرد دیگری اختلاف دارد باید تقاضای رسیدگی خود را راساً در آیکان مطرح نماید.

نحوه رسیدگی و شرایط آن در آیکان

فرض نمایید شخصی در مورد نام دامنه خود در آیکان بخواهد طرح دعوا نماید. باید برای اثبات ادعای خود و موفقیت در اخذ رای به نفع خود، سه اقدام را همزمان انجام دهد:

• اول آنکه دلایل روشن و واضحی ارائه نماید که چرا خوانده حق استفاده از نام دامنه را ندارد.
• دوم آنکه نام دامنه خوانده شبیه علامت تجاری وی است. و بطور حتم کاربران و مشتریان را دچار سردرگمی می کند. یا فریب می دهد.
• سوم آنکه خوانده نام دامنه را با اغراض سوء و با اهداف خاص بکار برده است. یعنی تلاش برای از میدان به در بردن خوانده  یا تضعیف موقعیت وی.

نکات نام دامنه و علامت تجاری

باید دانست نام دامنه صرفاً در اینترنت دارای کاربرد است. اما نام علامت تجاری در فضای واقعی بکار می رود . نام دامنه در واقع یک آدرس عددی است در اینترنت که برای هر دامنه یک شماره مخصوص وجود دارد. اما نام علامت تجاری برای آن است که کالاها و خدمات افراد از یکدیگر تمیز داده شوند.

با وجود آنکه نام هر علامت تجاری به یک شخص تعلق دارد اما در عالم واقع احتمال اینکه یک نام تجاری بتواند در یک طبقه خاص دیگر توسط فرد دیگری ثبت شود وجود دارد. اما امکان ثبت دو نام دامنه یکسان هیچگاه در عمل امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین تمام دامنه ها منحصر به فرد هستند.

نکته دیگر آنکه برای ثبت نام دامنه فقط یک شخص می تواند آن را به نام خود ثبت کند. ولی نام علامت تجاری می تواند بین دو یا چند نفر به صورت مشترک مورد استفاده قرار گیرد.

حقوق نام دامنه بعد از فوت مالک آن

اگر نام دامنه به ثبت برسد. حقوق مالک آن حتی بعد از فوت وی برای ورثه محفوظ خواهد ماند. اما از آن جا ورود به سایت و هاست مستلزم داشتن نام کاربری و رمز ورود می باشد، لازم است ورثه حتماً آن را قبلاً در اختیار داشته باشند. با این کار دچار مشکلات حقوقی و دردسرهای فنی نخواهند شد. برای افرادی که نام دامنه آنها در حوزه صلاحیت ایرنیک است مشکلات کمتر است. اما در مورد صلاحیت آیکان، پیگیری این کار با دردسرهای بسیار بیشتر همراه باشد.

وکیل سایبری و دعاوی نام دامنه

ممکن است شما دعاوی دامنه اینترنتی مطرح داشته باشید. یا اینکه در مورد نام دامنه و علامت تجاری خود دارای مشکلات حقوقی باشید. یا اینکه قصد دارید اقدامات حقوقی را از همین ابتدا برای کسب و کار اینترنتی خود انجام دهید. در هر صورت، می توانید با وکیل سایبری مشورت نمایید.