دسترسی غیرمجاز چیست؟

دسترسی غیرمجاز

آیا می دانید دسترسی غیرمجاز چیست؟ عدم آگاهی نسبت به برخی قوانین مشکلاتی را برای کاربران در شبکه های مجازی ایجاد کرده است. قصد داریم ضمن اشاره به برخی مواد قانونی نمونه هایی از آرا و محکومیت برخی افراد به جرم دسترسی غیر مجاز به داده ها را بازگو نماییم.

دسترسی غیر مجاز از جمله جرائم رایانه ای است که طرح شکایت در مورد آن و نیز دفاع در مقابل آن نیاز به تخصص ویژه جرائم رایانه ای دارد چرا که در این دعوا آنچه که اثبات کننده ادعای شاکی و یا موجب برائت متهم می گردد همگی مستندات و لاگ فایل هایی (ردپاهای دیجیتالی)  است که میتواند نشان از بی گناهی یا مجرم بودن شخص باشد.

ماده 729 قانون مجازات اسلامی

قانون در مورد جرم دسترسی غیر مجاز تعریف خاصی را ارائه نموده است. برابر قانون مجازات اسلامی و مستند به ماده 729 این قانون. هر شخصی به طور غیرمجاز به داده‎ ها سامانه‎ های رایانه ‎ای مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد. به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از بیست میلیون(۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.”

برای بررسی این جرم در ابتدا نیاز است کلمات زیر را تعریف کنیم:

سامانه رایانه ای (Computer System)

 سامانه رایانه ای به هر نوع دستگاه یا مجموعه ای از دستگاه های متصل سخت افزاری – نرم افزاری اطلاق شده است. که از طریق اجرای برنامه پردازش خودکار داده پیام عمل میکند . همچنین در تعریف کنوانسیون جرایم سایبری سیستم کامپیوتری هر دستگاه یا مجموعه دستگاه های مرتبط یا متصل به هم است که یک یا چند تا از آنها مطابق یک برنامه پردازش خودکار داده ها را انجام می دهد.

بیشتر بخوانید: علائم هک تلفن همراه

سامانه مخابراتی (Communication System)

به مجموعه ای از اجزا که با یکدیگر کار می کنند تا ارتباط بین فرستنده و گیرنده یک پیام برقرار شود سامانه مخابراتی می گویند.

تدابیر امنیتی (Security measures)

به کلیه اقدامات که سبب محافظت از داده ها و یا سامانه های رایانه ای و مخابراتی در برابر دسترسی غیر مجاز (Unauthorized Access) می گردد تدابیر امنیتی گفته می شود.

دسترسی غیر مجاز (UnAuthorized Access)

• هرگونه نفوذ به سامانه رایانه ای و مخابراتی و دسترسی به داده از سوی اشخاص فاقد صلاحیت را دسترسی غیر مجاز میگویند.

با توجه به موارد فوق هر اقدامی که یک فرد برای دسترسی به داده های متعلق به دیگری و یا کامپیوتر یا تلفن همراه وی به عمل آورد به گونه ای که منجر به نفوذ به سیستم وی گردد مشمول مجازات این جرم خواهد شد.

نحوه شکایت از جرم دسترسی غیرمجاز

برای طرح شکایت از شخصی که بصورت غیرمجاز اقدام به دسترسی به سیستم و یا گوشی یا حسابهای کاربری شما نموده است اولین اقدام مستند سازی اقدامات شخص مجرم است چرا که چنانچه قبل از مستند سازی موضوع اقدام به طرح شکایت نمائید نامبرده ممکن است بتواند با حذف رد پاهای دیجیتالی خود (لاگ فایل) شما را در طرح دعوا ناکام گذاشته و حتی بعد از آن شکایتی را مبنی بر تهمت و افترا علیه شما مطرح سازد.

دو نمونه از سؤالات کاربران در مورد دسترسی غیر مجاز

سؤال: همسرم از من بابت دسترسی به تلفن همراه خود شکایت کرده است آیا اقدام من مجرمانه بوده است؟

اگر بدون اجازه به نلفن همراه وی دست پیدا کردید وفق قانون امکان صدور قرار مجرمیت وجود خواهد داشت .

سؤال: من به ایمیل دوستم دسترسی یافتم ولی هیچ اطلاعاتی پاک نکردم ولی برای من احضاریه آمده چه کاری باید انجام دهم؟

پاسخ: با توجه به اینکه جرم موضوع ماده 729 قانون مجازات اسلامی جرمی مطلق بوده و صرف دسترسی غیر مجاز به سامانه یا کامپیوتر یا موبایل دیگری موجب تحقق جرم می شود لذا تلاش کنید که رضایت ایشان را اخذ نمایید در غیر این صورت با مجازات مواجه خواهید شد.

آگاه باشید دسترسی غیر مجاز به محتویات گوشی تلفن همراه دوستتان، جرم رایانه ای است!

نمونه رای دسترسی غیرمجاز

رأی دادگاه بدوی:

در خصوص اتهام آقای ش. فرزند ح.، 37 ساله و فاقد سابقه محکومیت کیفری دایر بر دسترسی غیرمجاز به ایمیل شاکی (و هک آن) موضوع کیفرخواست دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با عنایت به اوراق و محتویات پرونده و مفاد کیفرخواست و دلایل احصایی در آن و شکایت اولیه شاکی و گزارش و تحقیقات ضابطین از جمله نظریه مرکز فنی ادله دیجیتال از پلیس فتا و مستندات پیوست و اظهارات و اقاریر صریح و مقرون به واقع از متهم و سایر قراین و امارات موجود بزهکاری وی  محرز و مسلم بوده و با استناد به ماده یک از قانون جرایم رایانه ای (ماده 729 قانون مجازات اسلامی) و رعایت ماده 22 قانون مجازات اسلامی به لحاظ اعلام رضایت شاکی خصوصی به پرداخت پنجاه میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس در حق صندوق دولت محکوم می‌گردد؛ ضمناً با توجه به ماده 10 قانون مجازات اسلامی تجهیزات توقیفی به ذی‌نفع مستردد گردد. رأی صادره حضوری محسوب و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.

رئیس شعبه 1083 دادگاه عمومی جزایی تهران ویژه کارکنان دولت ـ صدیقی

هیچگاه بدون مجوز لازم به محتویات تلفن همراه و تجهیزات کامپیوتری دیگران وارد نشوید.

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ش. فرزند ح. با وکالت آقای ب. نسبت به دادنامه شماره 9109970230600270 مورخ 3/8/91 صادره از شعبه 1083 دادگاه عمومی تهران که متضمن محکومیت مشارٌالیه به پرداخت مبلغ پنجاه میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس در حق صندوق دولت از حیث اتهام دسترسی غیرمجاز به ایمیل شاکی بدوی و هک آنست؛ با نگرش در مجموعه اوراق و محتویات پرونده بالاخص گزارش مورخ 24/5/90 معاونت مبارزه با جرائم پلیس فتا صفحه بیست و پنجم پرونده، اقرار و اذعان تجدیدنظرخواه به ارتکاب بزه به شرح اوراق تحقیق مقدماتی صفخات سی و یکم و سی و دوم پرونده و صفحات سی و هفتم و سی و هشتم و 68 و 69 پرونده نظر به اینکه از ناحیه وکیل تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض موجه و مدللی که موجبات نقض و گسیختن رأی صادره را فراهم آورد، به عمل نیامده و بر مبانی استدلال و استنباط ادگاه نخستین در احراز و تشخیص بزهکاری تجدیدنظرخواه و صدور حکم بر همین مبنا، خدشه و خللی مترتب نیست، لذا دادگاه ضمن رد تجدیدنظرخواهی عنوان شده، دادنامه معترض ‌عنه را با استناد به ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری تأیید و استوار می‌نماید رأی صادره قطعی است.

رئیس شعبه 38 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه

وکیل دسترسی غیرمجاز

دسترسی غیر مجاز در زمان اختلاف بین زن و شوهر میتواند بعنوان دستاویزی برای طرح دعوا از همسر مطرح گردد. چرا که در بسیاری از موارد در یک خانواده زن و شوهر به پسوردهای گوشی ، ایمیل، حسابهای اینستاگرام و تلگرام و سایر شبکه های اجتماعی یکدیگر به دلیل ایجاد اعتماد و تداوم این اعتماد به یکدیگر دسترسی دارند فلذا در صورت بروز هر گونه اختلاف زن یا شوهر می تواند با طرح دعوای دسترسی غیر مجاز دردسرهای فراوانی را برای طرف مقابل خود فراهم آورد.

حتی در روابط اجتماعی میان دو شخص خیلی از مواقع پیش می اید که اشخاص به دلیل اعتماد به یکدیگر اقدام به به اشتراک گذاری کلمات عبور می کنند که همین امر نیز میتواند منشا طرح این دعوا در آینده باشد.خیلی از مواقع نیز این دعوا بین کارفرما و کارمند مطرح میگردد که آنهم معمولا پس از بروز اختلافات کارگر و کارفرمائی و در جهت متوقف کردن دعوای کارگر علیه کارفرما ظهور می کند.

• توجه داشته باشید مستند سازی ادله دیجیتال در جرم دسترسی غیرمجاز فرآیندی بسیار تخصصی بوده که چنانچه در این رابطه تجربه و دانش کافی نداشته باشید ممکن است منجر به صدور قرار منع تعقیب برای طرف دعوای شما گردد لذا اکیدا توصیه می شود در زمان طرح این شکایت حتما با یک وکیل جرائم رایانه ای مشورت نمائید.