ردیابی مزاحمت در اینستاگرام تلگرام

ردیابی مزاحمت در اینستاگرام تلگرام؛ مزاحمت­ های فضای مجازی یا فضای اینترنت با عنوان مزاحمت­ های سایبری نیز معرفی می­ شوند. یکی از گسترده ترین مزاحمت­ های سایبری، مزاحمت در شبکه­ های اجتماعی از قبیل اینستاگرام و تلگرام است. گسترش شبکه­ های اجتماعی با وجود دستاوردهای مثبت، پیامدهای ناخوشایندی نیز به همراه داشته است. از جمله پیامدهای منفی آن، ایجاد مزاحمت­ در فضای گسترده شبکه­ های اجتماعی است.

شاید دلیل این امر را می بایست در دسترسی آسان شبکه­ های اجتماعی به اطلاعات شخصی افراد جست و جو نمود. این موضوع باعث شده تا برخی افراد حتی به قصد تفریح و یا انتقام جویی­ های شخصی به ایجاد مزاحمت در فضای مجازی و شبکه­ های اجتماعی بپردازند.

نگاهی به آمار و ارقام مزاحمت در شبکه های اجتماعی

طبق آمار اعلام شده از سوی پلیس فتا، در شش ماهه نخست سال 98، بیش از 50 هزار پرونده جرایم فضای مجازی در کشور ثبت شده است. در این بین هتک حیثیت، کلاهبرداری و مزاحمت ­های اینترنتی در صدر جرایم قرار دارند. این درحالی است که قریب به 70 درصد این جرایم نیز در پلیس فتا کشف شده و مورد رسیدگی قرار گرفته است.

همچنین بررسی آمار جرایم فضای مجازی، بیانگر آن است که در برخی شهرهای ایران، غالب مزاحمت­ های ایجاد شده در شبکه­ های اجتماعی رخ داده است. آمار 54 درصدی جرایم شبکه­ های اجتماعی بویژه تلگرام و اینستاگرام، آمار قابل ملاحظه ­ای است.  42 درصد از این جرایم مربوط به جرایم اخلاقی و 10درصد مربوط به اخاذی و تهدید بوده ­اند.

مقایسه آمار بیانگر آن است که این جرایم به تناسب گسترش استفاده از این فضا، رشد نسبی دارد. از جمله آمار جرم مورد نظر در سال 98 دارای رشد 3 درصدی نسبت به زمان مشابه سال قبل داشته است.

انواع مزاحمت ­ها و جرایم در شبکه­ های اجتماعی

مزاحمت­ های تفریحی

از جمله مزاحمت­ های تفریحی در شبکه ­های اجتماعی می ­توان به انتشار شماره تماس یک فرد به عنوان فروشنده در سایت­ های فروش و تبلیغات اشاره داشت. انتشار عکس ­های دست­کاری شده افراد در شبکه­  های اجتماعی نیز نوع دیگری از مزاحمت­ های تفریحی است که هر دو باعث ایجاد دردسرهای بسیاری برای کاربران می­شود.

مزاحمت ­های سودجویانه و انتقام­ جویانه

ایجاد مزاحمت به قصد آزار و اذیت و انتقام­ جویی بیشتر به صورت ارسال ایمیل و پیام خصوصی در شبکه­ های اجتماعی انجام می گیرد.

باید توجه داشت که مزاحمت در این فضا تنها به این موارد خلاصه نمی­ شود و گاه اشکال پیچیده و مقاصد سودجویانه دارد. رفتارهایی مانند دیده ­بانی اطلاعات، تهدید، افترا، نشر اطلاعات نادرست، نشر اطلاعات محرمانه، گردآوری اطلاعات شخصی برای سودجویی­ های کلان­تر و حتی فروش آن­ها، ربایش اطلاعات مالی، درخواست دیدار، بزهکاری­ های ویدئویی، ارسال پیام­ های ناخواسته و رفتارهایی از این دست که خود زمینه­ ساز ورود به جرایم پیچیده ­تری خواهند بود.

جرایم فضای سایبری و ایجاد مزاحمت در شبکه های اجتماعی چگونه انجام می ­شود­؟

به عقیده بسیاری از محققین سایبری، ایجاد مزاحمت در فضای اینترنت و بد رفتاری در این فضا، کار بسیار آسان تری به نسبت فضای فیزیکی است. این فضا، به دلیل امکان جعل هویت و یا ساخت هویت­ های گمنام، پوشش مناسبی را در اختیار مزاحمین قرار می­ دهد و آن­ها احساس می­ کنند که در ایمنی بیشتری هستند. این امکان باعث می ­شود مجرمین بدرفتاری­ های بیشتری را با خیال آسوده ­تر بروز داده و متأسفانه هر شخصی را از هر سن، قشر و جنسیتی به خصوص در شبکه­ های اجتماعی در معرض ایجاد مزاحمت قرار دهند.

آیا جرایم و مزاحمت ­های در اینستاگرام و تلگرام قابل ردیابی و پیگیری است؟

مزاحمت در اینستاگرام و تلگرام و…، عنوان مجرمانه دارد و قابل ردیابی است. مزاحمت یا توهین و تهدید می­ تواند در محیط فیزیکی و از طریق سیستم­ های رایانه­ ای و مخابراتی صورت گیرد که در هر دو صورت، مجرمانه است. بر طبق قانون، هرگونه ایجاد مزاحمت و سلب آسایش در فضای مجازی جرم است و برابر قانون با آن برخورد می­ شود.

طبق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی

هر فردی به کمک تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص سبب سلب آسایش شود، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، حبس از ۱ تا ۶ ماه در انتظار اوست. در ضمن، مزاحمت در شبکه های اجتماعی مشمول مجازات ذکر شده برای افراد خواهد بود.

فصل پنجم قانون مجازات اسلامی تحت عنوان «جرایم رایانه ­ای» به موضوع هتک حیثیت و نشر اکاذیب پرداخته است و در مواد 15 تا 19 به بررسی مجازات این جرایم می پردازد.

• ماده 16 قانون جرایم رایانه ای

در ماده 16 این قانون آمده است، هركس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر كند، به نحوی كه عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.

تبصره ماده 16 قانون جرائم رایانه‌ای هم اذعان دارد چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتكب به حداكثر هر دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد.

• ماده 17 قانون جرایم رایانه ای

در ماده 17 مقرر شده است هر كس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر كند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی كه منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.

ردیابی مزاحمین و شناسایی عاملین

با توجه به باقی ماندن رد ادله دیجیتالی در بستر فضای سایبر، کارشناسان قانونی این حوزه، به راحتی می­ توانند رد افراد را شناسایی کرده و آن­ها را به محاکم قضایی معرفی کنند. به همین دلیل ادله و مدارک و هرگونه محتوای الکترونیک که از سوی این افراد ارسال می­شود برای شناسایی و پیگیری آن­ها، ارزشمند خواهد بود.

بیشتر بخوانید: ردیابی اینستاگرام و تلگرام

ادله و مدارک مورد نیاز برای اثبات جرم در شبکه های اجتماعی

اگر در معرض هریک از جرایم و مزاحمت ­های شبکه­ های اجتماعی قرار گرفته­ اید، می­ توانید آنرا پیگیری و نسبت به مجرم و مزاحم، اعلام شکایت کنید.

برخلاف تصور عموم مردم که ادله الکترونیک از قبیل متن، گفت و گو و پیام ­ها در شبکه ­های اجتماعی را قابل استناد نمی­ دانند، قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است. در این باره در ماده 12 قانون تجارت الکترونیک آماده است: «اسناد و ادله اثبات دعوی، ممکن است به‌صورت «داده‌پیام» بوده و در‌هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌توان بر اساس قواعد ادله موجود، ارزش اثباتی «داده‌پیام»‌را صرفاً به دلیل شکل و قالب آن رد کرد».

در این فرآیند شما می­ توانید تمامی محتواهای ارسالی از طرف شخص تهدید کننده یا مزاحم را به عنوان مدرک به دادگاه ارائه دهید. دادگاه نیز با کمک کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تأیید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار می­ دهد.

بیشتر بخوانید: نحوه اثبات جرم از طریق اسکرین شات چگونه است؟

نحوه شکایت از مجرمین و مزاحمین در شبکه­ های اجتماعی

در صورتی که قصد شکایت دارید می باید به دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه نمایید. دادسرا مدارک اولیه را از شما دریافت نموده و بررسی ها از این پس آغاز خواهد شد. البته پیگیری ها و آمد و شدهای شما در دادسرا و پلیس فتا و همچنین دادگاه به آسانی نیست. بنابراین مدت ها زمان لازم است تا پرونده ای که در این باب گشوده می شود به نتیجه برسد.